Fyyri – Kirkkonummi City Library

Najważniejszą budowlą Kirkkonummi jest średniowieczny, kamienny kościół, wokół którego powstało miasto. Vis a vis budowli znajdowała się stara biblioteka. Wykorzystując jej konstrukcję architekci zaprojektowali swój budynek, który wraz z pobliskim rynkiem stworzył nowe centrum miasta. Zrealizowany budynek zdobył w 2021 roku główną nagrodę w konkursie na najlepszą realizację w Finlandii – Finlandia Prize for Architecture.

Szukając tożsamości nowego budynku projektanci inspirowali się lokalną historią i naturą, a także nazwali obiekt Fyyri, nadając mu indywidualną identyfikację.

Oryginalna biblioteka powstała w latach 80. ale uznano, że jej powierzchnia, jak i funkcjonalność nie były już wystarczające. Stąd decyzja o rozbiórce. Architekci uznali za możliwe wykorzystanie jej betonowej konstrukcji. Dodatkową wytyczną było powiększenie kubatury oraz wprowadzenie funkcji uzupełniających ofertę biblioteczną. Obiekt miał spełniać współczesne oczekiwania względem placówek bibliotecznych, czyli służyć społeczności, oferując sale do różnego sposobu użytkowania i dla różnych grup wiekowych.

Projekt zwraca uwagę rzeźbiarską formą i efektowną, migoczącą fasadą. Nieregularna bryła wynika z chęci wpisania się w zastany kontekst, wykorzystania konstrukcji, ale również otwarcia się widokowego na kościół i park. Miedziana okładzina w kształcie gontu jest autorskim pomysłem architektów i nawiązuje do morskiego dziedzictwa miasta.

Układ przestrzenny został zorganizowany w taki sposób, że bryła posiada wiele płaszczyzn pełnych. W miejscach, gdzie znajdują się wejścia, a jest ich kilka architekci wprowadzili duże wnęki, które swoim białym kolorem podkreślają kontrast w stosunku bryły. Efektownie wyglądają wieczorem, gdy zostają dodatkowo podświetlone.

Bryła posiada dwie elewacje, które doświetlają powierzchnię czytelni. Od strony kościoła jest to długie nieregularne wcięcie, które stanowi zadaszenie tarasu widokowego. Jest to też jedyne miejsce, gdzie pojawia się widoczne przeszklenie. W drugiej elewacji w której wymagany był dostęp światła okładzina jest ażurowa w formie pionowych słupków.

Istniejąca konstrukcja, program funkcjonalny oraz uwarunkowania urbanistyczne były podstawą dla organizacji przestrzeni we wnętrzach. Patrząc na rzut możemy zauważyć ślad istniejącego obiektu, który zostaje opakowany nową strukturą. Budynek posiada dwie kondygnacje, ale tylko we fragmencie, gdyż przeważająca część parteru jest wysoka.

Centralnym punktem rzutu są amfiteatralne schody, które integrują dwa poziomy. Pod amfiteatrem schowana została salka spotkań. Charakterystyczną cechą organizacji przestrzenno-funkcjonalnej biblioteki jest zarówno uzyskanie dużej powierzchni otwartej dla czytelni głównej i  kawiarni połączonej z czytelnią czasopism, jak i wielu zakamarków i miejsc ukrytych. Pozwala to dostosować się do różnych potrzeb odbiorcy.

„Wnętrze Fyyri zostało zaprojektowane tak, aby było przyjazne, a jednocześnie intymne w sposób umożliwiający każdemu znalezienie w budynku swojego właściwego domu. Dzięki ponownemu wykorzystaniu struktury z lat 80-tych, wnętrze posiada również rodzaj nieoczekiwanych przestrzeni, które pojawiają się podczas pracy ze starszymi strukturami. Znajdują się tu przytulne przestrzenie i kryjówki idealne do opowiadania bajek dla dzieci.” – tłumaczy architekt wnętrz JKMM, Tiina Rytkonen.

Projekt wnętrz został wykonany przez tą samą pracownię architektoniczną, co projekt architektoniczny, a wiele rozwiązań zostało wykonanych na zamówienie, specjalnie z myślą o tym projekcie.

Inspiracją dla projektantów było środowisko naturalne, szczególnie nadmorski krajobraz. Betonowe elementy konstrukcji pozostały widoczne we wnętrzach – zarówno w postaci słupów, jak i belek. Architektom zależało, aby mosiądz dominujący w okładzinie zewnętrznej pojawiał się również w detalach wnętrz np. oprawach oświetlenia, poręczach itp.

W wykończeniu wnętrz i meblach wykorzystane zostało również naturalne drewno. Na ścianach i sufitach są to lamelowe panele, co ma być metaforą trzcin. Część mebli jest tapicerowana specjalnie dobranymi wełnianymi i filcowymi tkaninami. Wybór kolorystyki również nie jest przypadkowy. Stonowane odcienie zależne są od strefy w której się znajdą się meble.

Projektant
JKMM Architects
Program
Centrum kultury
Kraj
Finlandia, Kirkkonummi
Lokalizacja
Centrum miasta
Data realizacji
2020
Skala
4000 - 8000
Powierzchnia
4700
Rodzaj realizacji
Przebudowa istniejącej biblioteki
Forma
Bryła organiczna
Komponenty
Otwarty plan czytelni, Pokoje pracy cichej, Sale spotkań, Kawiarnia / restauracja, Sala wielofunkcyjna z płaską podłogą, Kącik dla dzieci
Nagrody i wyróżnienia