KRONA – Knowledge and Cultural Centre Kongsberg

Pod nazwą KRONA kryja się ogromna, sięgająca 24 000 m2 powierzchni użytkowej struktura wieloużytkowa, której założeniem było wzbogacenie potencjału kulturalnego miasta Kongsberg oraz stymulowania interakcji pomiędzy różnymi społecznościami i dyscyplinami.

Kongsberg jest historycznym miastem górniczym i gminą w Buskerud. Miasto położone nad rzeką Numedalslågen przy wejściu do doliny Numedal było ośrodkiem wydobycia srebra, produkcji broni i leśnictwa. Współcześnie jest kojarzone poprzez przemysł zaawansowanych technologii i w szczególności poprzez siedziba największego norweskiego kontrahenta obronnego Kongsberg Gruppen. Kopalnie srebra zostały zamknięte w 1958 roku po 334 latach działalności i stanowią dziś muzeum – główną atrakcją turystyczną miasta.

Budynek został zlokalizowany w bezpośrednim sąsiedztwie najstarszego budynku uniwersyteckiego w Norwegii i parku miejskiego Hasebergtjerndalen, a jego skala została dostosowana do możliwości terenu. Obiekt pod względem formalnym stanowi kompozycję nałożonych na siebie prostopadłościennych form, które wpisane zostały w zmienną topografię. Różnice poziomów pozwoliły w dynamiczny sposób kształtować wejścia do obiektu, który dostępne jest z różnych stron.

Biorąc pod uwagę wielkość inwestycji projektantom zależało na wykorzystaniu elementów prefabrykowanych do realizacji oraz wprowadzenia założeń energooszczędnych, jak wykorzystanie energii pochodzącej z gruntów i stosowanie lokalnych materiałów. Lokalność była ważna również pod względem symbolicznym, gdyż pozwalała nawiązać do istniejącej architektury poprzez elementy wykończeniowe fasad w postaci drewnianych żyletek w naturalnie poszarzonej barwie.

W częściach pełnych elewacji zastosowano okładziny z polerowanych blach, które dematerializują budynek, gubiąc wrażenie jego faktycznej skali. We wnętrzu zastosowane zostało jasne drewno w ciepłym odcień, które obok widocznej struktury betonowych prefabrykatów jest głównym materiałem wykończeniowym. Jako akcenty pojawiają się element srebrzone, nawiązujące do kopalnianej historii miasta.

W Centrum Wiedzy i Kultury KRONA znalazły się nowe pomieszczenia dydaktyczne i laboratoria techniczne dla Buskerud University College i Tinius Olsen Technical Vocational College z techniczną biblioteka uniwersytecką oraz instytucje ogólnodostępne: biblioteka publiczna, kina, urzędy miejskie i sala teatralna.

Ideą architektów było stworzenie obiektu, który będąc bardzo duży w skali stwarzał wrażenie bycia kompaktowym i łatwo dostępnym. Stąd decyzja, aby centrum planu stanowił duży, przestrzenny foyer, który łączył w sobie funkcje otwarte dla użytkownika, a przy tym pozwalał dostać się do innych funkcji programu. Konkretne funkcje zorganizowane są w bloki z własną wewnętrzną strukturą dostosowaną do potrzeb. Nadrzędną ideą było, aby nawet funkcje z ograniczonym dostępem publicznym posiadały części wspólna, zwiększając ich elastyczność i zmiany w przyszłości.

Biblioteka stanowi część wewnętrznej przestrzeni wspólnej, łącząc komunikacyjnie plac kościelny z parkiem, który położony jest poniżej poziomu budynku. Posadzka wewnętrzna jest kontynuowana na zewnątrz, co w efekcie tworzy przejście przez budynek i nową trasę publiczną. Od strony parku w zagospodarowaniu pojawia się amfiteatr. Przestrzeń czytelni zrealizowana została zgodnie z założeniami architektów, jako łącznik pomiędzy innymi funkcjami, jest więc jednocześnie strefą wejściową do sali teatralnej. Na podobnej zasadzie stołówka uniwersytecka w godzinach wieczornych zmienia się w kawiarnię, a galeria sztuki pełni również funkcję baru podczas wieczornych seansów filmowych.

Sala teatralna z audytorium na 600 miejsc została zrealizowana z założeniem bycia jak najbardziej elastyczną, umożliwiającą oprócz spektakli i koncertów odbywanie się wykładów, prezentacji multimedialnych, czy posiedzeń rady miejskiej. Umożliwia to korekta akustyki poprzez regulację elementów ściennych i foteli. Mniejsze sale dedykowane są funkcji kinowej, ale również pozostają elastyczne w sposobie użytkowania, przy założeniu ich rekonfiguracji.

Projektant
Mecanoo, Code: arkitektur
Program
Obiekt hybrydowy
Kraj
Norwegia, Kongsberg
Lokalizacja
Centrum miasta
Data realizacji
2015
Skala
> 8000
Powierzchnia
24000
Rodzaj realizacji
Nowy budynek
Forma
Kompozycja geometryczna
Komponenty
Otwarty plan czytelni, Kawiarnia / restauracja, Sala wielofunkcyjna z płaską podłogą, Mała sala audytoryjna, Duża sala audytoryjna, Rozwiązania ekologiczne, Naturalne materiały
Nagrody i wyróżnienia