Budynek biblioteki został zlokalizowany w centrum Opola na nabrzeżu kanału Młynówka w sąsiedztwie klasztoru oo. Franciszkanów oraz skweru Placu Wolności. Przynależność miastu widoczna jest w strukturze budynku, który w swej bryle łączy historyczną XIX wieczną kamienicę z nową bryłą, a integracja z naturą poprzez duże przeszklenia otwierające się widokowo na zieleń skweru i nabrzeża.

Koncepcja zakładała pozostawienie fasady, ściany szczytowej oraz piwnic istniejącej kamienicy. Czterokondygnacyjna bryła kontynuuje pierzeję ulicy Minorytów wprowadzając obok zdobniczej historycznej fasady prostą przeszkloną formą przeciętą dwiema pełnymi bryłami, które w idei twórców miały przypominać tomy książek ustawione na półce.

Okładzina nowej bryły to płyty włókno-cementowe z nadrukiem. Napisy na okładzinie przywodzić mają skojarzenia z zapisanym arkuszem papieru. Tekst to tzw. gazetowe graffiti, cytaty z Edwarda Stachury. Pomiędzy tymi współczesnymi pylonami znajduje się główne wejście do biblioteki. Starą i nową elewację łączy ten sam szary kolor, co upojnie inne w środkach wyrazu światy.

Od strony Placu Wolności szklana bryła budynku jest nieznacznie cofnięta, a także dostępna z niższego poziomu parkowych alejek. W tej części budynku zlokalizowana została kawiarnia. Reminiscencją z przeszłości jest fragment średniowiecznego ceglanego miejskiego muru obronnego obok kamiennych schodów prowadzących z parku na poziom przyszłej przystani. Nad tym zejściem, na elewacji południowej zaprojektowano balkony – symboliczne punkty obserwacyjne w miejscu dawnej baszty. Dodatkowe dojście stanowi kładka biegnąca z przestrzeni parku, ukierunkowana na wejście do obiektu.

Elewacja południowo-zachodnia zachowuje linię zabudowy wyznaczoną przez dawny miejski mur obronny wzdłuż Młynówki. Ta elewacja w części przeszklonej osłonięta została kurtyną z ażurowej blachy.

Architektom zależało, aby jeszcze mocniej zintegrować obiekt z krajobrazem, a zastosowany raster pozwala uzyskać efekt dematerializacji obiektu w zależności od perspektywy. Część budynku zwrócona w stronę wody i patio ślizga się kaskadowo, tarasami do mniejszej skali sąsiedniego budynku Muzeum Jeńców. Jest to bryła z prostym wzorem fasady z pionowymi, wąskimi oknami, dostosowanymi do funkcji wewnątrz.

Pod względem funkcjonalnym obiekt ma multi-kulturalny charakter, stanowi nie tylko wypożyczalnię i czytelnie z otwartym dostępem do księgozbiorów, ale również miejsce spotkań i wydarzeń kulturalnych. Lekkość i transparentność widoczne z bryle budynku są również cechą wnętrz.

Szczelina pomiędzy „tomami” ksiąg jest równocześnie na całej długości bryły otwartym holem rozdzielającym bryłę na dwie funkcjonalne części. Połączenia między nimi odbywają się poprzez krótkie kładki. Dzięki temu przestrzeń, chociaż wąska robi wrażenie przestrzennej oraz dzięki osiowemu świetlikowi jest jasna.

Przejście z nowej bryły do starej zostało również wizualnie odznaczone we wnętrzu, poprzez odcięcie tzw. fosą – wypełnioną kamieniami niecką z zielenią.

Na poziomie piwnic ogólnodostępna jest wydzielona sala galerii. Funkcje dostępne na parterze mają charakter publiczny i mogą działać poza godzinami pracy biblioteki.

We wspomnianym obniżeniu znajduje się kawiarnia, w otwartym holu mogą odbywać się wystawy, jest także dostępna sala konferencyjna w kubaturze historycznej. Za salą można przejść na taras. Funkcje uzupełniają recepcja, szatnia, toalety i pomieszczenia dla pracowników. Na piętrze wydzielone zostały czytelnie tematyczne dla dorosłych oraz strefa dziecięca. Na drugim piętrze znalazły się mediateka, wypożyczalnia i czytelnia komputerowa. Trzecie piętro obejmuje pomieszczenia pracowników i administracji.

Budynek jest utrzymany stylistycznie w industrialnym stylu oraz tonacji szarości, jednocześnie każda ze stref poprzez zmianę kolorystyki mebli ma swoją tożsamość.

Eksponowana jest betonowa konstrukcja budynku, ale również widoczne są fragmenty ceglanych ścian i okładziny drewniane – dodając całości ciepła. W ramach aranżacji wprowadzona jest też zieleń.