Stacja Kultura – biblioteka w Rumii

Stacja Kultura została zrealizowana w 2014 roku i  była pierwszą placówką biblioteki, która zaistniała w przestrzeni dworca kolejowego, rozpoczynając trend rewitalizacji tego typu obiektów z przeznaczeniem na cele kulturalne.

Dworce kolejowe przestały być w wielu mniejszych miastach potrzebne, przez wzgląd na spadek popularności kolei, ale również przez zmiany w sposobie zakupu biletów i korzystania ze stacji. O ile budynki nadal funkcjonują to potrzebują mniejszej ilości pomieszczeń. Jednocześnie dawne obiekty miały charakter halowy, co przekładało się na dużą kubaturę, trudną do utrzymania, łatwą do zaniedbania. Dokładnie taki był modernistyczny obiekt z lat 50. XX wieku w Rumii – kiedyś symbol miasta, a potem kryzysu kolei.

Pierwszym działaniem inwestora był gruntowany remont budynku, który pozwalał na powrót do jego oryginalnych fasad, bez reklam, dobudówek i innych nawarstwionych przez okres jego funkcjonowania elementów. Obiekt zyskał nową stolarkę, a także tarczę zegarową. Kolejnym działaniem był projekt wnętrz.

Centralną częścią biblioteki jest otwarta, przestrzenna czytelnia zlokalizowana w głównej hali. Wykorzystując jej wysokość projektanci wprowadzili antresolę, uzyskując zarówno reprezentacyjną część wysoką, jak i kameralną na piętrze. Jest to również działanie, które maksymalizuje powierzchnię użytkową lokalu. Oba poziomy są dobrze doświetlone dzięki szerokiemu przeszkleniu, które doświetlało halę w elewacji frontowej.

Wysoka przestrzeń wykorzystywana jest również jako miejsce różnych aktywności artystycznych, spotkań autorskich, koncertów, czy spektakli. Tej głównej przestrzeni towarzyszą dodatkowe pokoje warsztatowe, edukacyjne i konferencyjne, a także wydzielona strefa dla dzieci. Kilka pokoi przeznaczonych zostało dla administracji.

Konstrukcja antresoli, jak i ogólna estetyka wnętrz przywołuje styl industrialny, który ocieplają wstawki z wzorem drewna. Widoczna jest bezpośrednia inspiracja wzornictwem przedwojennego taboru kolejowego. Boki regałów, jak i schody prowadzące na antresolę i listwa maskująca oświetlenie nad ladą recepcyjną wykonane są ze stalowych dwuteowników, malowanych na czarno. Książki zaś stoją na półkach z ocynkowanych krat. Towarzyszące przestrzeni lampy również mają techniczny charakter.

Kolorystyka wnętrz opiera się o kontrast bieli i szarości z czernią oraz stosowana jest dominanta w postaci czerwieni. Ten kolor pojawia się w różnych elementach wykończenia wnętrz np. obramowaniach otworów drzwiowych, cokołach, meblach na książki i siedziskach.

Projektant
Sikora Wnętrza
Program
Monobiblioteka
Kraj
Polska, Rumia
Lokalizacja
Centrum miasta
Data realizacji
2014
Skala
1000 - 2000
Powierzchnia
1400
Rodzaj realizacji
Przebudowa budynku przemysłowego
Forma
Inna
Komponenty
Otwarty plan czytelni, Sale spotkań
Nagrody i wyróżnienia
Stacja Kultura została oficjalnie uznana za najpiękniejszą bibliotekę świata. W 2016 roku została laureatką prestiżowej nagrody w międzynarodowym konkursie dla najlepiej zaprojektowanych wnętrz bibliotek Library Interior Design Awards w kategorii bibliotek jednoprzestrzennych, Single Space Design. Do finału konkursu dostała się jako jedyna biblioteka z Europy. Nagroda jest nagrodą podwójną, którą przyznaje zarówno Światowe Stowarzyszenie Architektów Wnętrz (IIDA – International Interior Design Association) oraz Amerykańskie Stowarzyszenie Bibliotek (ALA –American Library Association), które w szczególny sposób docenia sposób funkcjonowania i znajomość potrzeb współczesnej biblioteki. W walce o laur Stacja Kultura pokonała projekty z Kanady, Chin i USA. Stacja Kultura zajęła ponadto pierwsze miejsce w VII edycji plebiscytu Polska Architektura XXL, w głosowaniu internautów placówka wygrała w kategorii Wnętrza publiczne 2014. Biblioteka zdobyła też drugie miejsce w konkursie Bryła roku 2014. Projekt architektoniczny adaptacji dworca znalazł się także w gronie finalistów Nagrody Architektonicznej „Polityki”.